Prawf dyled

Os ydych wedi methu taliadau nwy, trydan neu filiau cyfleustodau eraill, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Cysylltwch â’r cyflenwr ynni ac egluro eich bod yn cael anhawster ei ad-dalu. Os ydych ar ei hôl hi efo’ch taliadau, dylai eich cyflenwr eich trin yn deg a’ch caniatáu i ad-dalu ar gyfradd y gallwch ei fforddio. Os hoffech i rywun wneud hyn ar eich rhan neu os hoffech gael cyngor dewch o hyd i gynghorydd ar ddyledion yn awr.

2. Darllenwch ein canllaw: Siaradwch â’r bobl y mae arnoch arian iddynt

Mae nifer o gyflenwyr yn cynnig cymorth ychwanegol i gwsmeriaid na allant dalu eu biliau. Mae’n annhebygol iawn y datgysylltir eich cyflenwad os byddwch ar ei hôl hi gyda’ch taliadau (cyn belled na fyddwch yn anwybyddu’ch bil). Ond RHAID i chi siarad â’ch cyflenwr, felly ffoniwch y cwmni ar unwaith os nad ydych wedi gwneud hynny eisoes.

Pan mae arian ar gyfer pethau hanfodol beunyddiol yn dynn, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Siaradwch â phawb mae arnoch arian iddynt i weld a gytunant i adael i chi dalu symiau llai dros gyfnod hirach. Bydd hyn yn rhyddhau arian parod ar gyfer pethau hanfodol.

   Am ragor o wybodaeth darllenwch ein canllaw: Siaradwch â’r bobl y mae arnoch arian iddynt, neu os hoffech i rywun eich helpui ddod o hyd i gynghorydd ar ddyledion am ddim yn awr

2. Gofynnwch i’ch cyflogwr am flaenswm o’ch cyflog. Os ydych yn hawlio budd-daliadau ac yn aros am eich taliad cyntaf, neu os yw’ch arian yn hwyr, gallwch ofyn i’ch cynghorwr Canolfan Byd Gwaith am flaenswm tymor byr.

3. Gofynnwch i deulu a ffrindiau a allant roi cymorth i chi. Gwnewch yn siŵr eich bod yn llunio cytundeb ac yn ad-dalu’r arian yn brydlon. Darllenwch ein canllaw: A ddylech chi fenthyca arian gan eich teulu a'ch ffrindiau?

Os ydych yn cael anhawster ad-dalu cardiau credyd neu fenthyciadau, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Siaradwch â’r bobl y mae arnoch arian iddynt cyn gynted â phosibl. Gallant gytuno i chi wneud taliadau llai hyd nes i’ch sefyllfa ariannol wella.

2. Gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod eich hawliau. Os ydych yn cael anhawster ad-dalu benthyciad neu gerdyn credyd, rhaid i’r darparwr benthyciadau eich trin yn deg ac yn ystyriol. Yn neilltuol, dylai hefyd roi cyfnod o amser rhesymol i chi ad-dalu’r ddyled. Gall hyn gynnwys rhewi ei log a ffioedd neu gytuno cynllun ad-dalu gyda chi.

   Gall cynghorydd dyledion am ddim roi cymorth i chi gyda hyn a’ch cynghori ynglŷn â’ch hawliau a’ch dewisiadau. Dewch o hyd i gynghorydd dyledion am ddim yn awr.

3. Defnyddiwch einCynllunydd cyllideber mwyn i chi fedru gwirio eich incwm a'ch gwariant.

4. Rhowch flaenoriaeth i’ch biliau a chytunwch i dalu beth allwch ei fforddio. Darllenwch ein canllawSut i flaenoriaethu'ch biliau.

Os ydych chi’n cael anhawster ad-dalu benthyciad diwrnod cyflog, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Ceisiwch gyngor ar ddyledion cyfrinachol am ddim. Bydd y cynghorydd ar eich ochr chi a gall eich helpu i roi trefn ar eich problemau ariannol. Dewch o hyd i gynghorydd dyledion am ddim yn awr

2. Cysylltwch â’ch darparwr benthyciadau cyn gynted â phosibl a gadael iddo wybod am eich sefyllfa. Os ydych yn cael anhawster ad-dalu benthyciad diwrnod cyflog, rhaid i’r darparwr benthyciadau eich trin yn deg ac yn ystyriol. Yn neilltuol, rhaid iddo roi cyfnod o amser rhesymol i chi gael cyngor am ddim ar ddyledion ac ad-dalu’r ddyled. Gall hyn gynnwys rhewi ei log a ffioedd neu gytuno ar gynllun ad-dalu gyda chi

3. Os ydych wedi cytuno ar awdurdod taliad parhaus (sy’n wybyddus hefyd fel taliad cylchol), gallwch ei ganslo ar unrhyw adeg. Gall hyn helpu os ydych yn cael anhawster i dalu biliau hanfodol ond cofiwch, os gwnewch hyn bydd y ddyled yn parhau’n ddyledus a gall y darparwr benthyciadau barhau i godi llog a ffioedd eraill. Felly mae’n hanfodol eich bod yn rhoi gwybod i’ch darparwr benthyciad a’ch bod yn cael cyngor am ddim ar ddyledion i’ch helpu i ddelio â’r benthyciad.

   O 1 Gorffennaf 2014 ni all y darparwr benthyciadau geisio casglu taliad o’ch cyfrif fwy na dwywaith.

4. Peidiwch â chario’r benthyciad yn ei flaen neu gasglu’ch dyledion i mewn i fenthyciad newydd oni bai eich bod yn gwybod faint fydd y darparwr benthyciadau yn ei godi arnoch am hyn a’ch bod yn siŵr y gallwch ad-dalu’r benthyciad ar y dyddiad ad-dalu. Os methwch ag ad-dalu’n brydlon gall eich dyledion fynd allan o reolaeth yn gyflym iawn.

   I ddysgu rhagor, darllenwch ein canllaw Problemau wrth ad-dalu benthyciad diwrnod cyflog

Os ydych chi’n cael anhawster prynu dillad neu bethau i’r cartref, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Ceisiwch ddal ati tan eich diwrnod cyflog nesafcyn prynu’r eitem. Gall cymryd benthyciad llog uchel olygu y byddwch yn talu llawer iawn yn rhagor am yr eitem. Ac os na fedrwch ad-dalu’r benthyciad yn brydlon byddwch yn talu llog ychwanegol a ffioedd taliad hwyr.

2. Ystyriwch brynu’n ail law neu ei gael am ddim o wefan ailgylchu felfreecycle(dolen allanol).

3. Ceisiwch gysylltu â’ch cyngor lleol(dolen allanol) os yw’n argyfwng a’ch bod ar fudd-daliadau’n seiliedig ar incwm. Er enghraifft os yw’ch boiler wedi torri yn y gaeaf, ni allwch fforddio bwyd, neu eich bod wedi dod allan o ofal, ysbyty neu garchar ac angen cymorth i aros yn eich cartref eich hun. Gallwch gael dodrefn o bosib, a dillad, nwyddau gwynion, grantiau bwyd neu arian. Pobl sydd yn ennill y cyflogau isaf sydd yn cael blaenoriaeth fel arfer.

4. Defnyddiwch ein Cynllunydd cyllideb i weithio allan i ble mae’ch arian yn mynd bob mis.

Os ydych chi’n cael anhawster talu’ch rhent neu forgais, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Cysylltwch â’ch landlord neu ddarparwr morgais cyn gynted â phosibl a gadael iddo wybod am eich sefyllfa.

2. Gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod eich hawliau. Os oes gennych forgais ac yn cael anhawster ad-dalu, rhaid i’r darparwr benthyciadau eich trin yn deg ac yn ystyriol. Yn neilltuol, dylai hefyd roi cyfnod o amser rhesymol i chi ad-dalu’r ddyled. Gall hyn gynnwys rhewi ei log a ffioedd, a chytuno ar gynllun ad-dalu gyda chi. Gall cynghorydd dyledion am ddim roi cymorth i chi gyda hyn a’ch cynghori ynglŷn â’ch hawliau a’ch dewisiadau.

3. Ceisiwch gyngor ar ddyledion cyfrinachol am ddim. Bydd y cynghorydd yn rhoi help i chi flaenoriaethu’ch biliau, creu cyllideb a siarad â’ch landlord neu’ch darparwr benthyciadau efallai ar eich rhan. Dewch o hyd i gynghorydd dyledion am ddim yn awr

4. Am ragor o wybodaeth darllenwchProblemau wrth dalu eich rhent neu Problemau wrth dalu eich morgais

Os ydych chi’n cael anhawster talu am atgyweiriadau i’r cartref neu’r car, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Gwiriwch a all y gwaith trwsio neu’r bil ddisgwyl hyd nes i chi gael eich cyflog nesafpan fyddwch yn medru ei fforddio. Neu gofynnwch am amser i dalu’r bil neu negodi cynllun talu.

2. Gofynnwch i’ch cyflogwr am flaenswm o’ch cyflog.

3. Gofynnwch i deulu a ffrindiau a allant roi cymorth i chi. Gwnewch yn siŵr eich bod yn llunio cytundeb ac yn ad-dalu’r arian yn brydlon. Darllenwch ein canllaw: A ddylech chi fenthyca arian gan eich teulu a'ch ffrindiau?

Os ydych chi’n cael anhawster fforddio i dalu am wyliau, dyma beth allwch chi ei wneud:

1. Yn well fyth, talwch am eich gwyliau gan ddefnyddio cerdyn credyd sy’n cynnig llog o 0% ar bryniant newydd. Ond peidiwch â benthyca mwy nag sydd ei angen arnoch a gwnewch yn siŵr eich bod gwybod sut y byddwch yn ei ad-dalu cyn diwedd y cyfnod 0%.

2. Dysgwch a yw gorddrafft awdurdodedig gan eich banc nes eich bod yn cael eich talu’n rhatach. Gwnewch yn siŵr eich bod yn ei ad-dalu erbyn diwedd y mis. Darllenwch ein canllaw: Egluro gorddrafftiau

3. Darllenwch ein hawgrymiadau ar sut i dalu am eich gwyliau